Sunday, November 20, 2011

శ్రీనాధభట్టకృత " పల్నాటివీరచరిత్ర " -- ద్విపదకావ్యం - 28


ఐతాంబ, కుమారుని దీవించి యుద్ధరంగమున కంపుట


మాంచాలవీడ్కొని మనసుచలింప
తనైంటికేతెంచి దండిశూరుండు
తల్లిచేనన్నంబు తానారగించి
చందనపరిలిప్త సర్వంగుడగుచు
తగటువస్త్రంబులు తగజుట్టితొడిగి
భర్మమౌక్తికరత్న బహుభూషణములు
తగిన అంగములందు దాలిచిమించి
తల్లికిమ్రొక్కిన తనరదీవించి
సురనాథువిభవంబు సొంపొప్పగలుగు
వీరభద్రునికట్లు విజయంబుగలుగు
రఘునాయకులయొక్క రాజసమొప్ప
పవనపుత్రునిమహా బలముసిద్ధించు
విచ్చేయుమనితల్లి వేడుకబలికె
తగినట్టిదీవెన తల్లిచేనంది
దట్టమౌకోపాన తనమొగసాల
కరుదెంచిఆబాలు డానందమొంది
భూమండలపుకోట పొందుగగెలిచి
పాండ్యులజేకొనె పటువిక్రమమున
బలువైనజగజంపు భద్రసాలేయ
మదిపంపుమని వార్తనంపెతల్లికిని
తనయునివాక్యంబు తామీరలేక
తెప్పించియిప్పించె దీవెనతోడ
రాచబిరుదులంది రణరంగమైన
కార్యమపురిచేర గదలగదలచి
మేడపివెడలెను మితిలేనిపటిమ


అనపోతును వెనుక కంపుటకు బాలచంద్రుఁ డుపాయంబు పన్నుట


తొడిబడి బాలచంద్రుండూహాచేసి
తమ్ములకెరిగించి తనమర్మమెల్ల
కనుచూపుమేరను గదలకనిలిచి
తమకంపైనాన దగుమోసమాయె
ఏమిచేయుదునింక నితమీదనేను
మసలియీపైనంబు మానితినృని
దుశ్శకునంబగు దొడరునుగీడు
కుమ్మరపట్టినా కూర్మితమ్ముండ
వడితోడజనుము మీవదినెనుగనుము
ముత్యాలగళమాల ముద్దుటుంగరము
మరచివచ్చితిదెమ్ము మసలకయిప్పు
డనినకుమ్మరిపట్టి అతనితోననియె
అనఘాత్మనాదేహ మలసటనొందె
నడువనోపగలేను నరకుంజరంబ
అరసిచాకలచందు నాలాగుపలికె
కమ్మరపట్టియా కరణివచించె
మేడపికేగెద మెలతజూచెదను
రయమునమిముజేర రాలేనుసుమ్ము
వెలమలదోర్నీని వేడనిట్లనియె
నీప్రొద్దుతిరిగిరా నేనలసితిని
కలియవచ్చెదరేపు కలనిలోపలికి
కొదువయిద్దరవేడి కొనినంతవారు
పోలేమటంచును బొంకిరివేగ
అంతనవ్వుచుబాలు దనపోతుకనియె
నమ్మినతమ్ముడ నయశాస్త్రవిదుడ
పేరమ్మతనయుడ పెద్దనపొత్ర
ఒడ్డిమల్లపరాజు నొయ్యారిపట్టి
అందనితరువుల యాకులుదీసి
వ్రాయుదులెక్కలు వసుధేశతతికి
బ్రహ్మవంశకలోక పావనమూర్తి
నా ఆత్మసఖుడవు ననుజేరరమ్ము
గ్రక్కునవదినెను కనుగొనివేడి
ముత్యాలగళమాల ముద్దుటుంగరము
కొనితెమ్ముతమ్ముడ గురునీతిపరుడ
అన అనబోతు చిహ్నంబులనడిగె
పెనగొన్నవేడ్కతో పీటపైనుండి
ముత్యాలుగూర్చిన మొనచీరకొంగు
చేపట్టియీడ్చిన చెదరెముత్యములు
కనికూర్పగాబోవ గనుపట్టదాయె
ఇదియానవాలని యింతితోపలుకు
హితవొప్పసానివా రింటికిబోయె
అడుగువారానవా లడిగినజెప్పు
అరటిఫలంబుల అమరుచర్మంబు
ఫలమనియిచ్చెను పడతియావేళ
ఇదియానవాలని యెరుగకపల్కు
మనిచెప్పిపొమ్మన్న నప్పుడెకదలి
వడీపాదఘట్టన వశమునధూళి
చనివేగవినువీథి సాంద్రమైపర్వ
అసహాయశురుడయి అనపోతుపోయె
బాలుడూబ్రాహ్మణు బలునేర్పుమెరయ
మాయామతంబున మగుడబంపించి
తమ్ములుదానును తాత్పర్యమునను
కడువడి త్రిపురాంతకమునకువచ్చి
అచట ఆసక్తితా నాసీనుడగుచు
తెప్పించెఘంతంబు తీరైన ఆకు
వ్రాసినాడొకయుత్తరము స్వహస్తమున
అదిరావికొమ్మల కంటగట్టించి
వీరులేగినత్రోవ వెంబడినడచె
పల్లెలవారెల్ల బాలునిజూడ
చనుదెంచిరెంతయు సంతసంబొప్ప
మటుకూరికాపులు మ్రొక్కుచుననిరి
విందారగింపుడు విశ్రమింపుండు
తరువాతదరలుట తగుశకునంబు
వినుమన్నవారితో వీరుడుపలికె
కార్యమపురమున కదిసెనుబోరు
నిల్వరాదియ్యెడ నిల్వుడిమీర
లీరీతిననిబాలు డేగినవేళ
గరికెపాటనుగల కాపులువచ్చి
కనిమ్రొక్కినంతట ఘనుడువారలకు
పోకలాకులొసంగి పొమ్మనిపంపె
మేళ్ళగువాగునుజేరి మితిలేనియట్టి
పోటుమూకలువెంట బొబ్బరింపంగ
ఘనశైలగహనముల్ కనుమలుగడచి
తార్య్క్షుండుగిరులపై దాటినయట్లు


బాలచంద్రుఁడు నలగొండను డాయుట


భానుకైరాహు పరువెత్తినట్లు
భయవర్జితుండయిన బాలుడార్చుచును
పరదళంబులువిన్న పెరుగెత్తిపోవ
నరసింగభూతల నాథుచిత్తమున
కులవిరోధమునకై గురిచేసినిల్పి
కొదమసింగంబులు గూడినభంగి
అనుజులువెనువెంట అరుగుదేరంగ
కురువకునేతెంచె గురుశౌర్యమమర
ఎక్కెనా నలగొండ యెదురేమిలేక
కుంజరసైనిక ఘోటకావళుల
బృంహితభాషిత హేషితంబులు
పటహరావంబులు ప్రబలుచునున్న
కార్యమపూడిశ్రీ కదనరంగంబు
బాలుఁడంతశ్శక్తి ప్రజ్వలింపంగ
నలగొడశిఖరంబు నన్నిల్చిచూచి
కుమ్మరపట్టిపై కుడిహస్తముంచి
వెలమలదోర్నీని వెసజేరబిలిచి
ప్రథితుడా అలరాజు పగదీర్పవచ్చి
ఒక్కడనేగుట యుచితంబుగాదు
వెనుకజిక్కినయట్టి వీరపుంగవులు
కలయవచ్చినదాక గడియకాలంబు
విశ్రమింతమటంచు వేడ్కతొనుండె
అటమున్నెకలనిలో నైనకార్యంబు
వివరింతుజనులకు విశిదంబుగాను
నలగాముకొల్వులో నాయకురాలు


సంధికయి నాయకురాలు రాయబార మంపుట


తలపోసిమదిలోన తగినవారలను
వాసిగాబ్రహ్మన్న వద్దకుబంపి
బవరంబుగాకుండ పట్టుటకార్య
మనిపెద్దలనదగు ఆప్తవర్గమును
కొండ అన్నమరాజు కోటకేతుండు
హరిమిహితుడు మాడ్గులవీరరెడ్డి
పరమాప్తుడౌచింత పల్లిరెడ్డియును
మెదలయినసువిచార ముఖ్యులైనట్టి
చనవర్లబిలిపించి సమబుద్ధిననియె
బాహుపరాక్రమ ప్రాభువులైన
వీరులురాజులు వెలయశోభిల్లు
కొల్వులోనికిబోయి కూరిమిమీర
సమరంబుగాకుండ సంధియౌనట్లు
మాటాడీతమీద మాచెర్లభాగ
మేలుకొమ్మనిచెప్పు మింకొకమాట
నాయునివద్దకు బరసింగుదెచ్చి
కులవైరమదతుము కోరిమీరం
రొక్కటికమ్మని యొప్పించిరండు
మడీగిపోవలయును మనదేశమునకు
అనివీడుకొలిపిన నంతటవారు
పైనమైయేతెంచి పట్టపురాజు


రాయబారులు మలిదేవమహీపతి కొల్వునకు వచ్చుట


మలిడేవుదర్శించి మన్ననవడయ
చెలువొందజోహారు చేసిరందరును
కూర్చుండనియమించె కుంభినీశ్వరుడు
వచ్చినవారలు వారితోననిరి
ఇదియేమికలనిలో నిన్నిదినములు
తడసితిరిచటికి తడవాయెవచ్చి
యేమికార్యంబొమా కెరిగింపుడనిన
మీరెరుగనికార్య మేదియియ్యెడల
తెలిసియునడిగిన దెలుపగవలయు
సంధికార్యమునకు జనులెరుగంగ
అలరాజునంపిన నామహీశ్వరుని
హేయమనకపట్టి హింసించుటెల్ల
తీర్పరులౌమీకు దెలిసినమేలు
నలగాముతమ్ముడు నరసింగురాజు
తలగోసికొనగ పంతంబొనరించి
కులవైరముందీర్ప కుతుకంబుతోడ
విఖ్యాతయశులగు వీరపుంగవులు
నిలిచిరిరణభూమి నిశ్చలప్రఙ్ఞ
ఎత్తివచ్చినవార లికబోవరాదు
సమరంబుచేయుట సంతోషకరము
బ్రతుకులస్థిరములు పడుతసిద్ధంబు
సంపదల్నిలువవు జలబుద్బుదములు
సత్కీర్తియెక్కటి సమయదెన్నటికి
వెరగందిపందలై వెనుదీయకుండ
అనిచేయమీరెల్ల నాయుత్తపడుచు
పరగునరమ్మని బ్రహ్మన్నపలికె
వినికోటకేతుండు వివరించిచెప్పె
వినవయ్యనాయుడ విన్నపంబొకటి
అతివివేకులుమీర లఖిలరాజ్యముల
మీదృశులయినట్టి మేటివిక్రములు
నీతిమంతులులేరు నిశ్చయంబిదియు
గొంతుగోయగమీరు కోరినయట్టి
నరసింగరాజును మయమునదెచ్చి
యిచ్చెదమామీద నేమైనలెస్స
సరవిరక్షించిన సంహరించినను
భారంబుమీపైన పాదుకయుండు
మునుపటిరీతిని ముదమొప్పమీరు
మాచర్లభాగంబు మక్కువనేలి
సంరక్షణముచేయ జనములనెల్ల
ఉభయరాజులుమీర లొక్కటైయున్న
మావంతివారికి మానసంబలరు
అఖిలాధిపతులుమీ ఆఙ్ఞచేయుదురు
మీరెరింగిననీతి మేమెరుగుదుమె
ఉభయసంస్థానంబు లొక్కటిమాకు
అనుగురాజేంద్రుడు హరిపురికేగు
సమయానతనపుత్రచయమునుచూపి
మీకుసమర్పించి మేనుత్యజించె
తర్వాత నిర్వాహదశయెల్లనీది
ఒకైల్లు రెండుగానొప్పనొనర్చి
తడ్డుమూటాడె నేయపుడెవరైన
మతిచెడీయీలోన మనసులుగలగె
అందుచేపగహెచ్చె నీర్ష్యజనించె
కోడీపోరాడుట కూడదటంచు
ఇచ్చతోజెప్పిన నెవ్వారువినిరి
గురిజాలపురికిని కోడిపోరాడ
ఎవ్వరువచ్చినా రిదియేమిమాయ
ఐనట్టికార్యంబులన్నియునీకు
తెలిసియేయున్నవి తేటతెల్లముగ
గతజలంబుల కడ్డుగట్టినరీతి
జరిగినదానికి జర్చలేమిటికి
అవలీవలివారి నరసిరక్షింప
భారంబునీయది బ్రహ్మనాయుండ
కౌరవతతినెల్ల కదనంబునందు
కూకటివేళ్ళతో గూల్చియామీద
బహులార్తినడవుల పాలైరిగాక
పాండవులేమేలు వడసిరిచెపుమ?
చేరిమీరొక నరసింగుకొరకు
సకలభూపతులను సమయంగజేసి
పాడైనరాజ్యంబు పైనిబెట్టుకొని
చివరకుఫలమేమి చెందంగగలరు
పొందికగలహంపు బుద్ధులుమాని
సవతిపుత్రులకిప్డు సంధియొనర్చి
అనుకూలముననుంత యర్హంబుమీకు
అరయనితియుకార్య మనుగురాజున
నీయానమేమింక నిలవమిచ్చోట
నావినిఆవీర నాయకులనిరి


వీరులు రోషవాక్యములాడుట


పాపంబుచేసిన పగవాడువచ్చి
కనుపట్టశిక్షింప కర్తవ్యమగును
సహనంబొనర్చిన జనులుదూషించి
భయపడిరంచు పరిహసించెదరు
హతమొనర్చుట మంచిదనువైనవేళ
భాండమునెగబెట్టి బలురాతిమీద
వేసిపగిల్చిన విధమునమించి
తరిచూచిశత్రుని దండింపవలయు
హస్తగతుండైన్ యట్టిశాత్రవుని
పొమ్మనిసెలవిచ్చి పోరాడుటెంచ
చెట్టెకిఫలమును చేనటిచూచి
వేగమేదిగి రాతవేసినట్లగును
తెంపునవీరిలీ తీరునననిన

No comments:

Post a Comment