మాంచాల భర్తదగ్గర కేగుట
భూదేవితనరూపు పొలతినిజేసి
బాలునిభ్రమియింప బంపెనోయనగ
సౌందర్యఖనియైన చానమాంచాల
నిల్చివారలజూచి నివ్వెరపదగ
మరదులార్వురుగూడి మక్కువతోడ
వేగమేలేచిరి వెలదింగాంచి
పతిలేవకుండెను బ్రహ్మణోత్తముడు
లేచినపాపంబు లేమకుజెందు
అనుచులేవకపోయె అపుడుమాంచాల
యిద్దరిలోభర్త నెరుగగలెక
కాంచనవర్నప్రకాశుడైనట్టి
బ్రాహ్మణుడనపోతు పాదంబుబట్టి
పన్నీటగడుగంగ భావనచేయ
భయమున అనపోతు పలికెవేగంబ
నేనుబాలుడగాను మగువనానామ
మనపోతునాబిల్తు రందరుజనులు
విప్రుడీరితిని వెలదితోబలుక
అనపోతుతోననె అపుడుమాంచాల
మరదియోయెరుగను మగడొకోయెరుగ
భయమందనేటికి బ్రహ్మణోత్తముడ
అనిపల్కుమాంచాల కావిప్రుడనియె
అమ్మనీపెనిమిటి యత@డు; నామంబు
బాలుండు; శాత్రవ భయదుండుసుమ్ము
నీమనోహరుసేవ నియతిమైజెసి
తరువాతమమ్మెల్ల దయనాదరింపు
మనినంతనతనితో ఆలేమపలికె
వినవయ్యవిప్రుడ విన్నపంబొకటి
ఇద్దరికిమీర లెలమితోపెండ్లి
చేసెడునాడొక చెనటివిప్రుండు
చూడగాలేక అసూయపెంపొంద
సౌందర్యమన్నది చానకుసున్న
యెట్లుగావించి నారీవివాహంబు
అనిపల్కెనోయేమొ యటుకాకయున్న
బాలుడివ్విధమున భావంబువిడిచి
నన్నేలవిడనాడు నయమార్గమెడలి
పరిచయమేలేదు పతికినినాకు
బాలచంద్రుండిప్డు వచ్చెనుగనుక
నేనుపూర్వమ్నందు నియమంబుతోడ
చేసినతపమంత సిద్ధించెననుచు
హర్షంబునొందితి ఆత్మలోపలను
బాలుడుమిమ్మిక పాయకయున్న
మాభాగ్యమిల అసమానంబుగాదె
బ్రహ్మకులంబున ప్రభవించినావు
వేదాదివిద్యల విఙ్ఞానివనుచు
నీచరణంబులు నేనుపూజింప
పట్టితినాకన్య భావంబులేదు
మనసునిశ్చయమిది మరిదినాకంచు
అనువొప్పగాబల్కి ఆత్మేశుజూచి
పన్నీరుదెప్పించి పాదముల్గడిగి
వచియించెనిబ్భంగి ప్రౌఢవాక్యముల
ప్రాణాంగనలగన వచ్చెడునప్పు
డితరులదెచ్చుట యేపాటినీతి?
అనినబాలుడుపంపె అనుజులనెల్ల
పోవుచుచెప్పిరి పొసగనవ్వుచును
బవరంబునకునేగు పయనంబునిలిచె
మనసుభయంబందె మక్కువమీర
కులవైరముందీర్చు కోర్కెయేమాయె
బవరంబునకునేగు పైనమేమాయె
నవ్వరాయీమాట నాయకుల్విన్న
కలనిలోనున్నట్టి ఘనులెవ్వరయ్య
యీసుఖమేదక్కె నెవరునాకేల
అనిచూడగూడునా అపకీర్తివచ్చు
అనిపల్కువాక్యంబు లాలించియపుడు
బాలచంద్రుడుపల్కె భ్రాతలతోడ
ఇంతగానాకు మీరేలచెప్పెదరు
బవరంబునకునేగు పైనంబుమరువ
కులవిరోధములోన కుములుచునుండె
కాయమిచ్చటబుద్ధి కలనిలోపలను
నివసించియున్నది నిశ్చయంబిదియు
శ్రీగిరీశునియాన చెన్నునియాన
మాయమ్మమాతకు మారాడలేక
యిటువచ్చినాడ మీరేమిచెప్పెదరు
రయమునవచ్చెద రమ్మందురేని
మీరెల్లనిలుమన్న మీరకనిల్తు
ఎన్నినాళ్ళుందునే నెరిగింపుడనిన
ఏడుజాములదాక నిచ్చోటనుండు
మంతటమితివచ్చు అరుగంగవలయు
సర్వఙ్ఞుడవునీవు జడులముమేము
వచ్చెనాఅపకీర్తి వచ్చునందరికి
ఒత్తిచెప్ప్టలుమాకుచితధర్మంబే
అనిపల్కిశీఘ్రమే ఆకొల్వువెడలి
తమతమయిండ్లకు తమ్ములుచనిరి
తరువాతమాంచాల తనభర్తయైన
బాలచంద్రుఁడు నతనిభార్యయు నంతఃపురంబునఁ గ్రీడించుట
బాలచంద్రునితోడ భావముప్పొంగ
మేడమీదికిబోయి మేలైనయట్టి
చిత్తర్వుజూపుచు చిలుకలచదువు
వినిపించిశృంగార విపినంబుజూపి
పెద్దలుతనమీద ప్రియమీరంగ
ప్రొద్దుపోవుటకునై పొందించినట్టి
ఘర్మపాంచాలికావ్రాతముజూపి
అందులోనొకబొమ్మ నాడుంగజెసె
అందుకాతడు కరమానందమొందె
అటుమీదనిద్దరు నధికమోహమున
చిత్తర్వుమేడకు జేరబాలుండు
హంసతూలికాపాంపు నందుపరుండె
ప్రియురాలుముత్యాల పీటపైనుండి
తాంబూలమిచ్చుచు తనమదిలోన
బాలునిభావంబు బాగుగనెరిగి
ఆయత్తపడివత్తు ననిమ్రొక్కిలేచి
జననియొద్దకుబోయి జలకంబులాడి
మాంచాల తల్లిదగ్గర కేగుట
ప్రతిమలువ్రాసిన పట్టువస్త్రంబు
కటియందుధరియించి కనకమాణిక్య
మౌక్తికసంయుక్త మంజులంబైన
భూషణవితతిని పొందుగాదాల్చి
చెలగిపాదముల మంజీరయుగంబు
సంధించిముత్యాల జల్లులువ్రేల
బహువిధశృంగార భరితురాలగుచు
బిడ్డలయాశలఁ బ్రియమునఁదీర్ప
జననితోసమమైన జంతువులేదు
కావునదనకున్న కష్టంబులెల్ల
పోగొట్టుననియెడు బుద్ధితోనాపె
కాంచకకాంచక కాంచితిఁబతిని
కాంచితినేకాని కలలోనివార్త
కదనరంగమునకుఁ గదలుచున్నాఁడు
చిరవియోగముమాకు సిద్ధించునొక్కొ
దైవమీలాగున దయదప్పినన్ను
పుట్టింపగానేల భూస్థలిమీద
అదవిగాసినవెన్నెలాయె నాబ్రతుకు
తల్లిరోనేనెటు తాళగలాను
బాలునిఁబోకుండఁ బట్టుటయెట్లు
దరియేమినాకని తల్లడంబంద
తరుణియిట్లనిపల్కెఁ దనయనుజూచి
రేఖాంబ తనకూతురైన మాంచాల కుపదేశించిన ఙ్ఞానప్రకారము
ముద్దులమాంచాల ముదమునవినుము
జన్మవృక్షమునకుఁ జవిగలయట్టి
పటుతరకమనీయ ఫలములురెండు
కెరలుభోగములొండు కీర్తిరెండవది
తొలిపండుచవిచూచి తొలఁగునొకండు
మలుపండు చవిచూచి మలఁగునొకండు
వీరలిద్దరికిని భేదంబు హెచ్చు
మొదటిఫలంబున మొనసెడురసము
క్షరభగురంబది సమసిపోగలదు
రెండవఫలమున రెక్కొనురసము
శాశ్వతంబౌచు దిశల్ గలదాఁక
సవితృఁడుగలదాఁక శశిగలదాఁక
తారలుగలదాఁక ధరగలదాఁక
వారధిగలదాఁక వరలుచునుండుఁ
బ్రకటఫలద్వయ రసమునుగ్రోలి
యనిభవించెడు వారలరుదుభూస్థలుని
ప్రాకృతజనములు ప్రథమఫలంబు
ప్రాపించిసంతృప్తి వడయంగఁగలరు
వీరాంశమునఁబుట్టి వెలయువారలకు
మొదటిఫలంబది ముఖ్యంబుగాదు
మహిమాస్పదంబయి మనసుజ్వలింప
బరుగెత్తుదురు రెండవఫలంబుకొఱకు
వెలదిరోనీభర్త వీరశేఖరుడు
కీర్తికాముకుఁడయి కేరుచున్నాఁడు
నీవుభోగములపై నిరతిఁద్యజించి
బాలచంద్రును భద్రభావంబెఱింగి
భావిమానవుల హృద్భావనంబులందు
తావకీనయశోల తానివర్ధనము
సేయంగఁగోరుము చెలువరోయిపుడు
బాలచంద్రునినాగఁ బట్టంగవలదు
నావుడుమాంచాల నమ్రతతోడ
జననికిఁదా నమస్కారంబుచేసి
భర్తదగ్గరకేగి భక్తితోనిల్వ
దనమదిబాలుండు తలపోసెనిట్టు
లెక్కడిసౌందర్య మెంతయొయ్యార
మేమనియెన్నుదు నీయింతిచెలువు
బాలచంద్రుఁడు తనపూర్వ ప్రవర్తనకుఁ బశ్చాత్తాపమొందుట
నరలోకసురలోక నాగలోకముల
సరిలేరుభామకు సౌందర్యగరిమ
ఇటువంటికాంతపై నిచ్చబోవిడిచి
పశుబుద్ధితోడనే భావంబుమరచి
నిందపాలైతిని నిఖిల్లరాజ్యముల
పరలోకసౌఖ్యంబు పారదోలితిని
మిత్రులుచుట్టాలు మేటిబంధువులు
తిట్టిదూషింతురు తెలియలేనైతి
ఆశ్రితజనముల అరయుటమాని
పరియాచకముచేయ వారలకిచ్చు
భష్టులపోలిక భర్యనుబాసి
వెలయాలిప్రేమించి వీరిడినైతి
ఏగతి చింతింతు నేమందువిధిని
నాకర్మఫలమేమొ నాగతియేమొ
తరమెనాకెరుగంగ దైవంబెయెరుగు
అనితలపోసెడు ఆబాలుజేరి
మాంచాలగూర్చుండె మక్కువతోడ
బాలుండుమోహంబు ప్రకటంబుచేయ
బాలచంద్రుఁడు భార్యతో వినోదములు సల్పుట
చేవేగమునచీర చెంగునునొడిసి
పట్టినఆచీరపై నున్నయట్టి
ముత్యాలచేరులు మొదటికితెగెను
చెదరిరాలినగని చెలియభీతిల్లి
చిన్నబోయను మోముచెలువెల్లదొలగ
వెలదివెల్వెలబోవ విభ్డప్పుడనియె
చింతింపబనిలేదు చిత్తంబులోన
అంతకుబాగుగ అమరింతుచీర
అనిలేచిసంభ్రమ మచ్చుపడంగ
చెక్కులుకరముల చెన్నుగనిమిరి
తగునేర్పుతోడ ముత్యంబులనెత్తి
చీకాకుపడచేసి చిక్కులబెట్టి
కాలంబునీరీతి గడుపంగమించి
జాములేడునుదాటె తరుణిమాంచాల
బాలునితోననె భావంబెరిగి
నాతోబెనంగిన నయమేమిలేదు
కడువడికలనికి గదలుడిమీరు
కులవైరముందీర్ప గురుసాహసుండు
పరికించిచూడ నెవ్వరుమీరుదక్క
అనిపల్కుచుండగ ఆసమయమున
బాలచంద్రుని యనుజులు దుందుడుకు సేయుట
అటశూరులైన యనుజులువచ్చి
గండువారింటిదగ్గర జేరనిలిచి
ధ్వనియెనర్చిరి హెచ్చు తమకంబుమీర
వినిబాలుడడిగెను వెలదినిజూచి
మేడపిచెన్నుని మేలైనసేవ
అనితెల్పగా బాలుడాసక్తితోడ
మౌక్తికమాలల మరుపగడంగె
తమ్ములందరునప్డు తత్తరపడుచు
ఘనరౌద్రముగనుండు కత్తులదూసి
వెడలినకోపాగ్ని వీరులేడ్వురును
మారెరుంగకకేరు మదకరులట్లు
పురముతల్లడమంద భూధ్రముల్ కదల
భీకరంబుగనార్చి పెడబొబ్బలిడిరి
అదిబాలుడాలించి ఆయుధమంది
ఓడకోడకుమంచు ఉవిదలబలికి
పెబగొన్నకోపాన పెరికికటారి
అట్టహాసముచేసె అనుజులమీద
పలికిరితమ్ములు బాలునితోడ
బాలచంద్రుం డనుజులపైఁ గవయ వారు లజ్జాకరంబులగు మాటలాడుట
త్రుప్పుపట్టినకత్తి దూయుటతగవె
ఘనమైనశౌర్యంబు గలవాదవౌర
ప్రబలుచున్నట్టి వైరులవిడిచి
అనుజులమీదనా? ఔద్ధత్యగరిమ
బోరునకార్యమ పురమునకేగు
సమరకార్యమునీవు చాలించినావు
కొలువులోమీమామ కొమ్మభూపతికి
ఇల్లెడచేసెని న్నెలమిబ్రహ్మన్న
అలరాజుపగరచే హతుడైనవెనుక
పెండెంబునందెయు భేతాళమనెడు
ఖడ్గంబుమొదలైన కలబిరుదముల
ఒసగుమంచునునీకు నుర్వీశుడంపె
వినుమినుమునురాగి యిత్తడికంచు
పెట్టిచేసినయట్టి బిరుదులుకలవు
రజతజాంబూనద రచితమైనట్టి
వెలలేనిసొమ్ములు వెసనీకుదక్కె
సన్నితికెక్కెనీ సరసత్వమెల్ల
కట్టిడివాడవు కరుణలేదాయె
మనాక్కవెలలేని మాణిక్యమరయ
వచ్చికైలాస శైలంబునందు
అలరాజుగలసిన దాశ్చర్యసరణి
సరసిజలోచన చావువిన్నపుడు
దరికొనదా? మదిదావాగ్నిరీతి
అన్నమెట్టులులోని కరుగునునీకు
కంటికినిదుఏ యేగతివచ్చునయ్య
బంటితనంబును పాడియువిడిచి
కులవైరంబుదీర్చు కోరికవదలి
ఇంటికాసించుట యేనీతియగును?
బాలుడా! మమ్మంపు బవరంబునకును
కులవైరముందీర్చి గురుశౌర్యమమర
తక్కించెదమునీకు దరిలేనికీర్తి
అనినబాలుడువిని అడకువమీర
సిగ్గుచేతలవంచె శీఘ్రమెతిరిగి
మాంచాలమందిర మార్గంబుపట్టి
పురుషునిరాకడ బుద్ధిగ్రహించి
వాకిటిపొంతకు వడినెదురేగ
అతివచేతికిబాలు డాయుధమిచ్చె
మాంచాల భర్తనుదీవించి ఖడ్గం చేతికిచ్చి యుద్ధమున కంపుట
నవ్వుచుదీవించె నలినాయతాక్షి
రతిరాజసుందరా రణరంగధీర
కమలబాంధవతేజ కరుణాలవాల
వినతాత్మజునిలావు వెసనీకుగలుగు
సామీరికుండిన సాహసంబబ్బు
కృష్ణునికీడుగా కీర్తిఘటిల్లు
రవికాంతియుతుడవై రంజిల్లుచుండి
అలరాజుపగదీర్పు మనుజులతోడ
పటుతరవిక్రమ వైభంబలర
శ్రీగిరిలింగంబు చెన్నకేశవుడు
వరములొసగంగ వర్తిల్లగలరు
శాత్రవవిజయంబు సమకూరుమీకు
ఈయాయుధము వడినిచ్చునుజయము
కలియుగంబునమీకు ఘనపూజలమరు
అనిప్రాణనాథుని ఆశీర్వదించి
ఆయుధంబిచ్చిన అతడుగైకొనియె
బాలినితోపల్కె పడతిమాంచాల
కలహంబునకుమీరు కదలుచున్నారు
జయమపజయము నీశ్వరునకుదెలియు
విప్రుడాఅనపోతు వెంటరాదలచు
బ్రహ్మహత్యఘటిల్లు పాపమువచ్చు
బహుజన్మములకైన పాయదాకీడు
పరమేశ్వరుండైన గార్వతీగానీ
పాపికొనగలేక పలుపాట్లుపడియె
మనుజులెంతటివారు మదివిచారించి
మగుడంగబంపుము మాయచేనైన
అనిసమ్మతమొంది ఆపుడుబాలుండు
No comments:
Post a Comment