బాలచంద్రుఁడు మలిదేవభూపతిని సమ్ముఖమున దూషించుట
తెలిసెనా? ధరనీశు తెరగెల్లమీకు
పగతీర్చికొనుటకు బవరంబుచేయ
మితిమూడునెలలని మేకొనిచెప్పె
మదిలోననామితి మరచనొయేమొ
యెండకన్నెరుగని యీరాజవంద్రు
దవనిశాత్రవులకు నర్పించిపెక్కు
కానలద్రిమ్మరి కాయంబుడస్సి
నీడలనిలచిన నీళ్ళెల్లద్రావి
పొలపుకూరలుచాల భుజియించెగాన
పసరుకన్నులకెక్కి పలుకకున్నాడు
మంచిమందిచ్చిన మానునువేగ
అనిపల్కుమాటల కదరుచుగండు
గండుకన్నమనీఁడు బాలచంద్రుని వాక్యంబులఁ బూర్వపక్షము చేయుట
కన్నప్పయల్లుని గనికోపకలన
భర్జించీనువైన పల్కులననియె
ఇటువంతిమాటల నేమిఫలంబు
తప్పంతమనయందు దట్టమైనిల్చె
ఏరీతిననియెదవే నెరిగింతు
పగవారిచర్యలు భావమందెరిగి
కులవైరమునుదీర్చికొనుటకు మనము
వచ్చుచుతగవుకు వసుధాతలేంద్రు
తెచ్చుటయొకతప్పు త్రిపురాంతకమున
కలహమేర్పరచక కలనుకంబంబు
తర్లింపరెండవ తప్పనియెరుగు
కంకణంబులపల్లె కడహస్తములను
కంకణధారణ కాంచమూడవది
తెగిరణభూమిలో దిగిటనాల్గవది
తరిమిశత్రులువచ్చి తార్కొన్నపిదప
కలయవిచారించు కార్యమైదవది
యీయైదునేరము లెవ్వరివగును?
పంచాపరాధముల్ వైరులయందు
కలవవిచెప్పెద గ్రహియింపగడగు
సరిరాజ్యమోర్వక సంగ్రహబుద్ధి
కోడిపోరునగెల్చుకొనుట మొదటిది
వనులకుపంపుట వరుసరెండవది
జామాతజంపుట సరవిమూడవది
భట్టునుమనవారు పంపించినపుడు
వెళ్ళదోలించిన విధమునాల్గవది
కూతువమూకల గూర్చుకవచ్చి
గర్వించినిల్చిన కార్యమైదవది
ఎక్కువతక్కువ లీరీతినుండ
తెలియకధరణీశు దెగిమాటలాడ
అపరాధమంతదా యదినీతియౌనె
యెక్కువమాటల నికనాడబోకు
మనసురాకుండిన మగిడిపోవేగ
అనిపల్కుమాటల కాబాలుడనియె
కన్నమనీనివాక్యంబులకు బాలచంద్రుఁడు ప్రత్యుత్తరంబిచ్చుట
మేరతప్పెనటంచు మీరిపల్కితివి
మేటిబ్రహ్మన్నవాకు మితితప్పరాదు
చుక్కలురాలిన సూర్య్డుతప్పి
పడమటబొడిచిన పాథోథిమించి
చెలియలికట్టపై చెంగలించినను
చల్లనైననువహ్ని సత్యసంధుండు
నాయునిమాటకు నమ్మికగలదు
పగవారికలుకుచు పలికితివయ్య
ఇటువంటికార్యము లెందుకుజరుగు
పగవానిసేనళొ బల్విడిజొచ్చి
కరములుశిరములు ఖండించివైతు
దగ్ధముచేయుదు దావాగ్నిరీతి
చిన్నవాడంతివి చెలగియీకలన
అలనాడుగురిజాల నయినట్టిపగకు
చేపట్టియిల్లడ చేయగాలేదె
అప్పుడుబాలుడనౌదు అఖిలభూపతుల
కెదిరియుద్ధముచేయు నేనిల్చినప్పు
డపకీర్తిమాటల నాడుటతగవె
వినగూడదీమాట విడువుముచాలు
అనిచెప్పిసభలోన నందరువినగ
వీరులవేర్వేర పిలిచిరోషమున
మలిదేవుసన్నిధి మండుచుబలికె
ధీరాగ్రనీవంకి దేవరాజేశ
బాలచంద్రుఁడు యోధులకు రోషమువచ్చు మాటలాడుట
వీరుడనిపేరు వెట్టుకనివి
బ్రతికియుందంగనే పగరునీసుతుని
పట్టిచంపిరిగదా భయమింతలేక
శౌర్యంబునీయందు చచ్చెనాయేమి?
ముక్కుదూలముమీద బొడిచినయపుడు
గుర్రుమనగలేని కోపమెన్నటికి
శంకింపగానేల సమరంబుకదిసె
తీరనిసుద్దుల దెగజాలవేల
ధనువుశింజినిలాగి ధ్వనిచేసితేని
బ్రహ్మండభాండము ల్పగిలినట్లుండు
ఎనలేనివిలుకాడ విటువంతినీవి
తనయునిచావుకు తాళెదవెట్లు?
ఆవాలనాయుడా అపుడుపంతములు
పలికిననీవేల పరవశుడైతి
తలపోయగా వీరధర్మంబుమరచి
నిద్రించుచుండుట నీతియెనీకు
విముఖతలేనట్టి వీరుడవీవు
కట్టితివిదెకాశ కత్తిపట్టితివి
పగయీదలేనట్టి పౌరుషమేమి?
మితిమూడునెల్లాయె మెదలకున్నావు
నీవంటిజగజట్టి నేజూడలేదు
మామకన్నమనీడ మగటిమియేది
కదలనికంబంబు కాలిసంకెలలు
పొందించిచావుకై పూనినిల్చితిరి
కంబంబుచెదలంటె కదలించిచూడు
సుంకరరాముడా చుట్టుడొంకెనలు
త్రుప్పులుపట్టెను దొడరవదేల
చెవులనాయకులార చెరగెడుబంటు
లిచ్చగించరుమది నెంగిలిపోటు
మేటిశూరులనాటి మెచ్చనియట్టి
నమ్మినజంగిలి నాయకులార
తగుజల్లికేడెముల్ దండచక్రములు
పోగొట్టిపోరయ్య పోరుమీకేల
వీరయోధులుగదా పెనుమలవారు
గాయగోవాళాఖ్య గలబిరుదములు
పగతురుగనకుండ పాతుడిభూమి
బాదన్నరాహుత్త పాటవమేడ
సంపెటనారన్న జయమగుబిరుద
మెక్కెడికేగెనీ వెందుదాగితివి
జడతనిద్రించెడు శౌర్యాత్ములారా
యుద్ధతయుద్ధ సూర్యోదయంబయ్యె
తరచుగాగల్య కర్తవ్యముల్ గలవు
లెండుకాలంబయ్యె లెండులెండిక
అనిబాలుడుగ్రుడై అదలించిపలుక
వినిబ్రహ్మనాయుడు వేగమేలేచి
తనయునికెదురేగి తాగారవించి
అర్ధాసనంబున ఆసీనుజేసి
వలనొప్పదంటగ వచ్చినవారి
కొల్వుకుబిలిపించి కూర్చుండుడనిన
కూర్చుండిరందరు కూరిమిమెరయ
కూర్చినవారల కుశలంబులడిగి
తనకార్యమంతయు దగవినిపింప
వినిబాలుడీర్ష్యతో వివరించిపల్కె
శాత్రవులలరాజు చంపినయట్టి
కోపంబుమదిలోన గూర్చుటమాని
పందమాటలుపల్క పంతమామీకు
ఉద్వేగభరజనితో గ్రరోషాగ్ని
భస్మీకృతాఖిల పరరాజవిపిన
బ్రహ్మన్ననాతోడ బల్కకుమయ్య
వదలకరాజును వంచించినపుడె
నాచేతికత్తితో నాయకుల్ జూడ
తలతెగగొట్టుదు ధరణీశునెదుట
సత్యంబుపల్కితి శంకనాకేల
కొమ్మరాజు బాలచంద్రుని కోపంబు చల్లార్చుట
అనకొమ్మభూపతి అల్లునిడాసి
వినయంబుతో రెట్టవిడువకపట్టి
నాయన్నవినుమయ్య నలినాప్తతేజ
సంధికార్యంబేగి శత్రులచేత
పరగజచ్చినవాడె బాలుడుసువ్వె
అరయమాసుతుడైన అలరాజువీవె
వచ్చిమనలజూచి వారనిభీతి
బిరుదులుత్యజియించి పిరికిపారుచును
అనుజునిలోబడి అర్చించినపుడె
క్షత్రియజాతికి చచ్చుటసుమ్ము
చలమునబోరాడ సారస్యమేమి
చేతికిచ్చినశత్రు చెలగివధింప
పలుపాతకంబని పల్కెవేదంబు
లెన్నిజన్మములకు నేక్రియనైన
పాయదుపాపంబు పట్టిపీడించు
అనియితిహాసంబు లతనికిజెప్పి
కౌగిటజేరిచి కడుబుజ్జగించి
మనసుపెట్టకుమన్న మసలకుమన్న
మామాటవినుమన్న మన్నింపుమన్న
వినిబాలచంద్రుడు వినయుడైయుండె
చలమెల్లవిదనాడి సంధిమేకొనిరి
తరువాతకొందరు దర్పముల్ మీర
నేచేటుపాటైన నేమిమాకేల
విందులుభుజియించి వేగమెపురికి
పోవలెజాడ్యంబు పూనకుడనిరి
ఇరుపక్షములవారు నింపుసొంపెసగ
పొదలిన సంతోషముననాడుచుండి
అనపోతు మేడపికేగుట
రంతటమేడపి కనపోతుచేరి
మాంచాలమేడకు మక్కువనేగి
వినయంబుతోడ ఆవెలదిజూచి
పల్లవమృదుపాణి బంభరవేణి
కంజాతలోచన కరిరాజగమన
శంబరరిపుబాణ సాధుసమ్మాన
గంధఫలీనాస కౌముదీహాస
పావనగుణసీమ భామాలలామ
అధరనిర్జితబింబ అధికనితంబ
వరవసంతునివీక వనములచిలుక
లావణ్యవదన ఓరాకేందువదన
రమణినేవచ్చిన రాకనాలింపు
అన్నబాలుడుపంపె అతివనీవద్ద
ముత్యాలహారంబు ముద్దుటుంగరము
కలవవితెమ్మన్న గదలివచ్చితిని
మరచినవస్తువుల్ మాచేతికిమ్ము
త్వరగబోవలెనేను బాలునికడకు
అన అనపోతుతో ననియెమాంచాల
యేమానవాలయ్య యీపదార్థముల
కనబ్రాహ్మణోత్తము దావెనుజూచి
కూరిమిపాంపుపై కూర్చుండితాను
పైటకొంగయ్యన బట్టిలాగినను
ముత్యపుచేరులు మెదటికితెగిన
అవికానలేకుంట ఆనవాలమ్మ
అనవినిమాంచాల అవునయ్యతత్వ
శస్త్రముల్ వేదముల్ చదివినవాడ
వెరుగవైతివిగదా యీరహస్యంబు
తమ్ములుపిలిచిన తరితీపుతోడ
విడివడ్డముత్యముల్ వెదకికూర్పంగ
వ్యవధిలేకుంటచే బాలుడువెడలె
మాటతెల్విడినీవి మదివిచారింపు
కారణమేలేదు కలనికిబోవ
మీయన్నబాలుని మితిచేసినారు
పొసగపట్టము గట్టమూడుమాసములు
మితివెళ్ళెగావున మీవారిగలయ
చనియెనుమీయన్న సమరంబుకదకు
వీరమేడపినీవు వెలయరక్షింప
బాలచంద్రుడునీకు పట్టముగట్టె
అందుచేరణమున కరుగంగగూడ
దనవినిబ్రహ్మణు డత్యుగ్రుడగుచు
విముఖుడైయచ్చొటు వెడలియేతెంచి
అనపోతు శ్యామాంగి గృహమునకుఁ జనుట
శామంగియింటికి చయ్యనవచ్చి
పలికెనాయనపోతు భామతోనపుడు
ముత్యాలగళమాల ముద్దుటుంగరము
మరచివచ్చితినేను మగిడినీవేగి
అడిగితెమ్మని పంపెనానవాలడిగె
కదళీఫలాలపైకల్గుచర్మంబు
యిచ్చితిఫలమని యిదియానవాల
టన్నభామినినవ్వి అనపోతుకనియె
ఆసలేనట్టియీ ఆనవాలంది
యెందుకువచ్చితివిది పొల్లుమాట
మరచుటదాచుట మావద్దలేదు
మాయమాతలుచెప్పి మరపంపించె
కనలేకవచ్చితిగద భూసురేంద్ర
అనిపల్కబ్రహ్మణు డమితరోషమున
వెడలుకోపాగ్నిచే వెడలెనువేగ
అనపోతు మేడపినుండి మరలుట
కదలిఆత్రిపురాంతకమునకువచ్చి
బాలునితెరగెల్ల ప్రజలనునడిగె
ఆతీరుమేమేమి అరయుటలేదు
మూకలుగూడెను ముందరిదెసను
తెలిసికొమ్మనివారు తెల్పదీవ్రముగ
అచ్చటికేగియా అవనీసురేంద్రు
డశ్వత్థతరువున కమరించినట్టి
బాలచంద్రుఁడు వ్రాసిన పత్రము ననపోతు చదువుట
పొందైనపత్రిక పుటనెగనెత్తి
తిన్నగాజదివె నీతీరునదాని
శ్రీగిరీశునియాన చెన్నునియాన
మలిదేవరాజాన మాతండ్రియాన
అర్వదార్గురువీరు లందరియాన
త్రోసివచ్చితివేని ద్రోహమంటెడును
బాలునిమిత్రుల ప్రాణంబులకును
తప్పినలాగౌను తరలితివేని
ఆనలుమీరుట అదినీతిగాదు
తనసంగడీలతో తరలెబాలుండు
సాహసముననీవు సాగిరాగూడ
దనునట్టికఠినంపు టానలుచదివి
చండాగ్నిపైనూనె చల్లినరితి
భీకరకోపాగ్ని పెనగెచిత్తమున
అప్పుడుభూసురు డధికదుఃఖమున
అనపోతు బాలచంద్రునిగూర్చి నిష్ఠూరవాక్యంబులాడుట
దంతనౌననువీడ ధర్మమానీకు
మంచితనంబున మన్నించినన్ను
పొమ్మన్నపనులకు పోయితిగాని
తప్పానవాలని తలపకపోతి
నిజమనిచెప్పిన నీయానవాలు
తబ్బిబ్బటంచెగ తాళిసలిపిరి
నిజమువిచారించి నీవున్నకడకు
వచ్చితివిదనాడి వడినెగినావు
వగవనేనందుకు వరగుణశాలి!
నీనాతిమాంచాల నీపొందుకత్తె
హాస్యంచేసినారానవాలెరిగి
వెంగలినైతిని వెలమలవద్ద
కలిమికోసమువచ్చి కలియుటలేదు
కులమునకొదవని కూడుటలేదు
తల్లినిదండ్రిని దాయాదజనుల
ఎడబాసినీపొందు నేనమ్మియుంటి
పగవాడనైతిని బాంధవతతికి
పాసిపోదగునయ్య బ్రహ్మన్నతనయ
కెళ్ళుగాబోయితి ఖిన్నునిజేసి
న్యాయంబువిడనాడి నమ్మినవాని
ఒంటరిగానుంచ నొప్పెనాచిత్త
మెన్నడునాలావు నిసుమంతైన
కనుగొనవైతివి కట్టిడివాడ
బ్రహ్మణుడితడు బవరంబుచూచి
భయపడునంచును భావించితకట
అటులైనజూచితే అనిలోననన్ను
బ్రహ్మణమరణంబు పాపమటంచు
చనితివిదయలేక సర్వఙ్ఞచంద్ర
ధర్మశాస్త్రంబుల దారినీకెరుక
తనునేలినట్టి ఆధ్రణీశునెదుట
స్మరంబులోపల చచ్చినయపుడు
పాపమనగరాదు బలిమినిబట్టి
ఖండించివైచిన కలిషంబువచ్చు
ద్రోణుండుకృపుడును ద్రోణసుతుండు
సమరంబుచేయరా సాహసమొప్ప
గురువైనద్రోణుండు కూలెయుద్ధమున
ఆకిల్బిషమ్మంటె నాయేరికైన
ఈవెరుగుదుదీని నింతిమాటలకు
నన్నెడబాసితి నాకర్మమేమొ
కామునుబలములు కదిసినమీద
బల్లియములవారి బవరంబునందు
గెలువగవెలెనంచు కేరుచునుంటి
ఈతెరగాయెను హితమైనవాంచ
యేమిసేయగలాడ నేమందువిధిని
అడవిపాల్చేసితివన్న! సోదరును
వీరవిక్రమయుద్ద విభవంబుగనగ
భగ్యంబులేదాయెపాపినినేను
పూర్వజన్మంబున పొందులుదీసి
యెవ్వరెవ్వరినినే నెడబాసినానొ
అనుభవింపగవచ్చె నాఫలంబిప్పు
డీవుపాసినయట్టి ఈదెహమొల్ల
జన్మమెత్తితిగాని సఫలంబుగాదు
సఫలంబుకాని యీజన్మంబదేల
తనవారిరక్షింప దరివచ్చినపుడు
వినియోగపడనట్టి వీరరక్తంబు
రక్తమే కలుషనీరంబగుగాక
ఉప్పొంగుచున్నది యుజ్వలశక్తి
అడగదునెనెంత అడచిననైన
దహియించుచున్నది దావాగ్నిరీతి
ప్రాణంబులికనేను బట్టగజాల
తివిరివ్యర్థంబైన దేహంబువిడుతు
స్వర్గలోకమునందు బాలునిరాక
కెదురుచూచుచునుందు నెంతయోవేడ్క
పుణ్యనివాసంబుపొందియునుందు
అనిచింతసేయుచు నయ్యయోయనుచు
ఉన్నంతలోపల నొయ్యననపుడు
గరిగెమాడచియను కాంతయొకర్తు
వీరమేడపినుండి వీరులగలయ
చనుదానినచ్చోట చయ్యనజూచి
అంజలిచేసినా డనపోతుతెలిసి
బ్రఆహ్మణుడాయిట్లు పలుకంగరాదు
తగమునీవొనరించు దండముగొనగ
ఏలయిచ్చటనుంతి రెరిగింపుడనిన
అనపోతుమాడచి కనియెనావేళ
బాలునికలనికి పంపియిచ్చోట
నిల్వగారణమయ్యె నెలతరోనాకు
అన్నబాలునికిదే అంజలిచేసి
విన్నవించెదనేను వినిపింపవమ్మ
నామాటగాచెప్పు నాసోదరునికి
కూరిమితమ్ముల గూడుకనన్ను
వలదనిపోయితి వగచినవాడ
ఆలస్యమికచేయ నాయత్తపడితి
ఇందులకిల్బిషం బెనయదునీకు
నీరాకచూచెద నెస్వర్గమందు
ననుగూడరావయ్య నాబాలచంద్ర
అనిచెప్పిమదిలోన నథికనీయతిని
ఈషణ్త్రయమునం దిచ్చనివదలి
ఇంద్రియదశకంబు నేర్పడనిల్పి
తల్లిదండ్రులనెంచి దండంబుపెట్టి
పరమాత్ముమదిలోన పాయకతలచి
అడపంబువారిని అతిప్రీతితోడ
గొడుగువారినిప్రేమ గూడగబిలిచి
వెరతురురక్తంబు వెడలుటచూచి
యీదెసనిల్వక యేగుడుతొలగి
పాపమనుచునున్న పట్టంగబోకు
అనిచెప్పిబ్రాహ్మణు డత్యంతభక్తి
ఇంటివేల్పులనంగ నేర్పడియున్న
శ్రీగిరిలింగంబు చెన్నకేశవుల
భక్తితోప్రార్థించి ప్రభుడైనయట్టి
బ్రహ్మన్ననామంబు భావించియెంచి
సంగడీలనుచాల సన్నుతిచేసి
బంగారుజందెంబు పాదంబుబిరుదు
మాడచికినొసంగి మన్నించినీవు
బాలునికిమ్మని పణతికిజెప్పి
తనతలగోసుకధరమీదవ్రాలె
తలఆవలించెను దటుకుననెగితి
కన్నువువిప్పెను ఘనముగనవ్వె
ఎటువంటిభావంబొ యీశ్వరుడెరుగు
వెస అడపమువారు వెతగొడ్గువారు
తద్గతితెల్పిరి తల్లితండ్రులకు
వినిమూర్చనొందిరి వేగమెవారు
No comments:
Post a Comment