Saturday, September 24, 2011

శ్రీనాధభట్టకృత " పల్నాటివీరచరిత్ర " -- ద్విపదకావ్యం -19


ఐతమ్మ బొంగరంబులు చేయఁ బంచుట

పనిముట్లుదీసుక వడిరమ్మటన్న
వారలిండ్లకుబోయి పట్టెడకారు
కమ్మచ్చులును నీరుకార్లు సుత్తెలును
ఘనమౌపడచ్చును కత్తెరల్ మరియు
అలరుముచ్చులుగుదులాదియైనట్టి
పనిముట్లుగొనిదెచ్చి భామకన్నెదుట
భక్తితోనిలిచిరి పటిమదీపింప
ఐతమ్మసెలవిచ్చె నంతటవారు
చదురేర్చికూర్చుండిసరి పనిముట్లు
పరచిముందరకడ పావకున్నిలిపి
పుష్పగంధంబుల పూజకావించి
నైవేద్య తాంబూల నతులొనరించి
కనకలక్ష్మికిదగు కమఠంబు నిలిపి
కడుగొప్పమూసలు గట్టిగాజేసి
నిజమైనబంగారు నిండించిమంచి
పలుకుల గరగించి పరికించునపుడు
కాలహేతువదేమొ ఘనలక్ష్మిమహిమ
కరగువేళలవన్నె కదలకనిల్చె
తరువాత ఆశ్చర్యదంబైచెలంగ
చెదరీంతంతకు చీకాకునొంది
చిదురుపాలాయె విచిత్రంపుభంగి
ఒదిగిచుట్టునున్నట్టి ఒజ్జలందరును
కనుగొనిభీతిల్లి కంపితులైరి
బాలుడావేళను ప్రాభవంబొప్ప

బాలచంద్రుఁడు భౌతిక రహస్యములఁ దెల్పుట

తల్లితోననియెను తననేర్పుమీర
కడనెన్నిచిదురులై కరగిననేమి
కరగినవేళల కళలేమిచెడక
నిలుచుటే శకునంబు నిశ్చయంబిదియ
అటుమీదనగుకార్య మదియేమిలెక్క
చెడనిపదార్థముల్ సీమలోలేవు
చెడునుగట్లును నదుల్ చెట్లును లతలు
సంచారి జీవముల్ సమయుచుండు
సమసినజీవముల్ జనియించుమరల
జడపదార్ఠంబులు చైతన్యమందు
పొలియదొక్కటివిను బొత్తిగానెపుడు
పుట్టదుక్రొత్తది భూమిలోపలను
పోయినదానిని పోయెనటంచు
ఉన్నదానినిజూచి యున్నదటంచు
భావింపగారాదు పదతిరోకనుము
కాలవశంబున గలపదార్ఠములు
రూపభేదంబుల రూఢిగాబొందు
ధరబ్రహ్మవ్రాతలు తప్పింపరాదు
కావునఆశ్చర్య కారణంబేమి
మాయాభవంబిది మాసిపోగలదు
హృదిలోన సంశయమేలనేతల్లి
కావింపుమమ్మ బొంగరములననెను
వేయిమాడలచేత విరచించి అపుడు

సిద్ధమైన బొంగరముల బాలచంద్రాదుల కొసంగుట

మంగలియైనట్టి మాధవుకిచ్చె
కుమ్మరపట్టికి గురుతుగారెండు
వేలకుజేయించి వేగమేయొసగె
సరిమూడువేలతో చాకలచందు
బొంగరంబమరించి పొసగనిప్పించె
అలరునాలుగువేల కమరికచేసి
కంసాలిచందుకు గరుణతోనిచ్చె
అయిదువేలకుజేసి యాకమ్మరికిని
ఇప్పించెమదిలోన నెన్నికొనంగ
వెలమపట్టికి ఆరువేలకుదీరె
పదివేలతోజేసి బాపనికిచ్చె
నారాయణుండైన నాయనికొడుకు
బాలునిచేతికి పండ్రెండువేల
తీరిచివన్నెలు దీరిచిపైన
సకలరత్నంబులు సంఘటియించి
ములుకులువెండితో మొనలగదించి
ఇచ్చెను సంతోషమింపెసగంగ
పిమ్మటనొజ్జల ప్రియముతోజూచి
తగినకట్నంబుల దయమీరనొసగి
పొమ్మనిసెలవీయ పోయిరివార
లంతటాఇతమ్మ ఆనందమునను
చారువర్తనువాడ చక్కనివాడ
గురుతరరేచర్ల కులవర్ధిసోమ
బాలుడనీమది పరిణామమాయె
షడ్రసోపేతమౌ సకలవస్తువుల
వంతయైయున్నది వచ్చిమీరెల్ల
భుజియించిపొండన్న పొందుగాలేచి
బానసశాలలో పక్వవస్తువుల
గరిమతోభుజియించి కరములుకడిగి
వాసశాలకువచ్చి వసియించిమించి
కాశ్మీరకర్పూర కస్తూరులెసగ
తెచ్చినగంధంబు దిన్నగాబూసి
చిత్రవర్ణంబుల చెలగుచునున్న
తగుపట్టువస్త్రముల్ దవిలిధరించి
బహువిధమణులచే భాస్వరమైన
ఆణిముత్యంబుల అమరినయట్టి
మెరుగుభూషణములు మేనులదాల్చి
భాసిల్లి శృంగారభరితులైవచ్చి
తప్పక నిలచిన తనయులజూచి
ఎలమితో ఐతమ్మ యిట్లనిపలికె

Saturday, September 17, 2011

శ్రీనాధభట్టకృత " పల్నాటివీరచరిత్ర " -- ద్విపదకావ్యం -18



బాలుఁడు నిజౌదార్యమును దెల్పుట

దండివిక్రములైన తమ్ములునేను
ఆడుకోవలెనంచు అభిలాషపొడమె
నావంటిబాలుండు న్యాయంబుతప్పి
బీదబొంగరముల వెలది! యెట్లాడు?
చూచినవారలు చోద్యమందుదురు
ప్రజలుదూషింతురు బహువిధంబులను
సకలరాజులగెల్చి జయముచేకొన్న
బ్రహ్మనాయునిగర్భ పాథోథియందు
చంద్రునివిధమున జనియించినట్టి
బాలునికీలేమి ప్రాప్తమౌటహహ
కాలమహిమమని గర్హింపగలరు
కావునలోభమ్ము గాంచనీకేల

బాలచంద్రుఁ డైతమ్మకు వైరాగ్య ముపదేశించుట

కలిములు నిత్యంబుకావు తల్లి
మెరపు మెరయురీతి మేఘంబులట్ల
బుద్బుదంబులభంగి పోవునుజెదరి
ఈరీతిదలబోసి యెరుకచేమించి
సంపదవేళనే సకలభోగములు
పొందంగవలె ధర్మములు చేయవలయు
భోగానుభవముచే పుట్టిసంతృప్తి
వెసటజెనియించి వెగటుగాదొచు
అటుమీదవైరాగ్య మమరుచునుండు
ధర్మముల్ చేసిన తనరు పుణ్యంబు
సజ్జనసహవాస సంప్రాప్తికలుగు
వైరాగ్యమధికమై వర్తించుబిదప
భోగధర్మంబులు పుట్టినయపుడె
సరవివిరాగిత సంసారమెదలు
సద్గురుపదసేవ చెయ్యనగలుగు
అందుచే నిర్వాణమందికయగును
కావున భోగముల్ గైకొనవలయు
శాస్త్రంబులీలాగు చాటిచెప్పెడిని
ధనందులోభంబు తగ్గింపుతల్లి
ప్రాణంబనిత్యంబు భవమనిత్యంబు
ద్రవ్యంబువచ్చు నాతవిలి వెన్వెంట
ఇటువంటి మానవుఁడీదేహమెడలి
పోయికొన్నాళ్ళకు బుట్టునుమరలి
కర్మరహశ్యముల్ గాంచినవారు
ద్రవ్యంబునకు నవస్థాద్వయమిట్లు
తనరింపుచుందురు తద్ ఙ్ఞులుగనుక
నీవెరుంగని మర్మమే నెరుంగుదునె
చనినభూపతులెల్ల సమకూర్చినట్టి
చిత్రమౌధనములో చిన్నమేమైన
గొనిపోయిరావెంత గూర్పంగనేల
ఆశచాలించుటే ఆనందపదవి
చెలిమినామాటలు చిత్తమందుంచి
మాకోర్కెలీడేర్పు మమ్ముమన్నింపు
ధనలోభమందిన దానవుకనుక
ఇంతగాజెప్పితి ఏణాక్షినీకు
నీలోభగుణమును నేవిన్నవింతు

బాలచంద్రుఁ డైతమ్మయొక్క వెనుకటి లోభకార్యంబుఁ బేర్కొనుట

తప్పక మదికిని దార్కాణగాను
నీమేనగోడలి న్నీవడ్గినపుడు
నామేనమామలు నాపెండ్లినాడు
మాకులంబునఓలి మాడలుగలవు
తగినధనంబీక తామీయమనిరి
ఆమాటమీదట నమ్మరోనీవు
మిట్టడివేసితి మూర్ఖతతోడ
అయిదురోజులదాక నంతమామామ
అక్కవైననునేమి అలిగిననేమి
అడిగినధనమీయ కతివనేనీయ
బ్రహ్మవచ్చినగాని భయపడబోను
నియమంబునాకిది నెలతరోయన్న
ఏమికావలె నీకు నిప్పింతునిప్పు
డన్న సందేహింపకకడుగవే యనిన
మాదలు తూమెడు మాకుగావలయు
ఇప్పింపువేగమె యింకొక్కమాట
అఖిలరాకులొసంగినట్టి యప్పనము
లందుదాలువిగల వతివరోవినుము
పొల్లునుతాలును పొసగవుమాకు
తీరైనమాడలదెచ్చి యిమ్మన్న
మదిలోననొవ్వక మగువనీవప్పు
డూడిగీలనుబంపి ఒప్పైనధనము
తెప్పించిరాశిగా దీర్చిపోయించి
కొలిపించికొమ్మన్న కోరిమీయన్న
మెట్టొండు కట్టించి మీదదానెక్కి
హెచ్చుగాతూర్పార నెత్తెనుభువిని
చిందిపోయినవెల్ల జెడుతాలుపొల్ల
అనిరోసి మిగిలిన అర్థమంతయును
అధికమౌ తూమొకటపుడు తెప్పించి
ఎలమితూమునకంటె హెచ్చిగాగొలిచి
కళ్ళమడ్గువితానె కావలెననుచు
తాలునుపొల్లును దానెగోరుచును
ఇండ్లన్నిమాకని హెచ్చినకాంక్ష
కట్టించిమూటలు కైకొని తర్లె
నేనెరుంగుదునుదల్లి నీమనస్సరణి
మించినకీర్తికై మెలగితివప్పు
డన్నపుత్రునిమాట కైతమ్మనవ్వె
హెచ్చుగా నవ్వినారెనమండ్రుసుతులు
గారాబుతనయుల గడుప్రేమండర
గూర్చుండబెట్టియు గూరిమితోడ
మెదలురప్పించిన ముఖ్యులైనట్టి
ఒజ్జలుతనమ్రోల నుండగజూచి
బొంగరంబులుచేయ బొసగునుమీకు
పైడియిప్పించెద బట్టినయంత


Saturday, September 10, 2011

శ్రీనాధభట్టకృత " పల్నాటివీరచరిత్ర " -- ద్విపదకావ్యం -17


ఐతమ్మ బాలునిమనోరథముఁ దెల్పుమని యడుగుట

చిత్తములోకోర్కె చెప్పుడీయనిన
నవ్వుచుబాలుడు నాతికిట్లనియె
తరుణిరో మేమునీ తనయులమగుట
సకలవైభవములు సమకూరెమాకు
ప్రియముతోమమ్ముల పంపుసేయంగ
ప్రొద్దుపోదేమిట పొసగంగనన్న
ముద్దులకొమారుని మోమువీక్షించి
ప్రొద్దుపోవకయున్న పుత్రరత్నంబ
పోకలాటలచేత బుచ్చుముప్రొద్దు
ఆడుడిముత్యమ్ము లమరుబంతులను
గుంతమాపలనాడి కొనిగెల్చుకొనుము
బైటనాడగవద్దు బడలెదుసుతుడ
కుటిలజంతులదెచ్చి గుడిలోననుంచి
విడిపించిపోరాడు విధమునుచూడు
రూకలకుప్పలు రూఢిగానడు
మనినతల్లిరొవాని నాడితిమమ్మ
వానిపైనిప్డాస పడదుచిత్తంబు
క్రొత్తలపైన మక్కువగల్గియుండు
అనిబాలుడాడిన ఐతమ్మపలికె

భారతయుద్థాదికథల వినుమని యైతమ్మ బాలచంద్రునికిఁ జెప్పుట

ఆటపాటలపైన అలసితివేని
వినవయ్యబాలుడ విశిదంబుగాను
విభుదులవిప్రుల పిల్వగబంచి
వినుముభాగవతంబు విఙ్ఞానమొదవ
భారతరనకథ పాటించివినుము
భీష్ముడొనర్చిన వివిధశౌర్యముల
అచలితబుద్ధితో ఆలింపుపుత్ర
ద్రోణుండునెరపిన దోర్బలగరిమ
మనమునబట్టింపు మానితసుతుడ
కర్ణుండుజూపిన ఘనపరాక్రమము
సూక్ష్మంపుబుద్ధితో జూడుముతనయ
శల్యునియందున్న శాస్త్రచాతురిని
జాగరూకతమెయి చర్చించువేడుక
దుర్యోధనునిమాన ధూర్వహపటిమ
ఆసక్తితోడుత అరయుమాత్మజుడ
చాపంబువిడిచిన సవ్యసాచికిని
కృష్ణుడు చెప్పిన గీతలయందు
కర్మరహస్యముల్ గాంచుకుమార
నేర్చినవానిని నేరుపుమీర
దృఢధైర్యమున ఆచరింపంగవలయు
అనినమాటలువిని ఐతమ్మతోడ
బాలుడిట్లనియె పకపకనవ్వి

బొంగరములాడుట నిజమనోరథంబని బాలుఁడు తెల్పుట

వినవమ్మతల్లిరో విమలేందువదన
ధర్మార్థకామ తత్వంబెరుంగుదును
శాస్త్రజాలంబుల చాలగవింతి
మనమునదెలిసితి మర్మంబులెల్ల
ప్రకృతకౌమార చాపల్యంబుకతన
చిత్తవిశ్రాంతికై చేరిఈవేళ
బొంగరాలాడగ బుద్ధిజనించె
సెలవిచ్చిపంపుము శీఘ్రమొమమ్మ
ఈరీతిపలికిన ఏణాక్షికలగి
వెరచియువెరవని విధమునననియె

బొంగరము లాడవలదని తల్లి బాలునికిఁ జెప్పుట

విశదంబుగాబాల వినుముద్దుతనయ
ఈబుద్ధితలపగ ఇచ్చలోవలదు
వలసలోనెన్నాము పడబొంగరాల
ఆడినజేతప్పి అతివలకైన
తగుబాలురకునైన దాకునుబోయి
పడతులుకోపించి పలుతెరంగులను
శపియింతురీమాట సత్యంబుపుత్ర
శాపింపబడుటకు సాహసమేల
నామాటగడచుట న్యాయంబుగాదు
నావుడుబాలుడు నాతికిట్లనియె

బాలుఁడు తల్లిమాటలకుఁ బ్రతివచనము సెప్పుట

ముదితరోనావంతి ముద్దులసుతులు
పుట్టరాభూమిని పుణ్యాంగనలకు
వారేలశపియింత్రు వనితరోనన్ను
అలిగితిట్టినపాప మనుభూతమగును
పూబోడినాదేహ పోషణార్థంబు
పెట్టనితావుల పెట్టిదాచెదవు
కొదమసింహముతన గురుశౌర్యమమర
ధరవిజృంభింపక దాగునాయొదిగి
ఏటికిభయమంద నింతిరోనీకు
అనవినీబ్జాక్షి ఆత్మలోగలగి

బొంగరాలాటకూడదని తల్లి మరలఁ జెప్పుట

ఏలబాలుడనీకు నింతధైర్యంబు
శాపింపబోరని సంశయమేల
దుష్టలుతులువలు దుర్భాషిణులును
తారతమ్యంబుల తగవెరుంగకయె
కచ్చెకుముందుగ గాలుదువ్వెదరు
భావంబులిట్టివి పడతులకెల్ల
నీమేలుగనిగొని నేనోర్వలేక
పలికుటకాదోయి బాలచంద్రుండ
అనిచెప్పినంతట ఆబాలుడనియె

బాలుఁడు తల్లిమాటలకుఁ దగు సమాధానము చెప్పుట

దుష్టభావుడగాను ధూర్తుడగాను
వెలదులకెల్లను వినతిచేయుదును
దయచేయుదురువారు తనయునిమాడ్కి
తడవాయనేవచ్చి తల్లిరోయిటకు
పుత్రునిమాటలు బుద్ధిలోనుంచి
నాకాంక్షలీడేర్చి నన్నంపవమ్మ
బాలచంద్రుండిట్లు పలికినవేళ
ఐతమ్మనవ్వుచు నపుడునేర్పరుల

బాలచంద్రుఁడు తల్లియొక్క లోభత్వమును దూలనాడుట

ఒజ్జలబిలిపించి యొప్పుగామీరు
బొంగరంబులుకొన్ని పూనిచేయంగ
తగునన్నబాలుండు తనలోననవ్వి
దల్లితోననియెను దయవచ్చునట్లు
శత్రువులబొజుంగు సాంద్రవిక్రముడు
గండుభీమనగర్భకంధిరత్నమవు
లోభమ్మునీకేల లోలాయతాక్షి
ఏడుకోటులసంఖ్య నెసగినధనము
కలిగినఆగండు కన్నమనీని
చెల్లెలువైయుండి సిరులుచెన్నొంద
చెనటిబొంగరములు చేయించుకొరకు
ఏరీతిమనసొప్పె ఏణాక్షినీకు
బీదవాక్యమ్ముల పెదవులపైకి
తేరాదుపెద్దల తీరుకువెలితి
భావంబులోలోభ పటిమమీరంగ
గృహకార్యములు నిర్వహింపజూచెదవు
నీవంటిదానికి నీతియేచెపుమ
నీవెయుంచికొనుము నీతండ్రిసొమ్ము
సకలదేశాధీశ సంఘంబునెల్ల
సమరరంగంబున సాధించిమించి
వారిచేమాతండ్రి వలసినయట్టు
లప్పనంబులుగొన్న అధికధనంబు
పొందుగాదెప్పించి పుటముపెట్టించి
పైడిబొంగరముల పరగజేయింపు
వెండిచేములుకులు వెలయబెట్టింపు
పట్టుచేజాలెలు పన్నిపేనింపు
ముత్యాలకుచ్చులు మొదలగూర్పింపు
తెప్పించియిప్పింపు తీవ్రంబుగాను

Monday, September 5, 2011

శ్రీనాధభట్టకృత " పల్నాటివీరచరిత్ర " -- ద్విపదకావ్యం -16


బ్రహ్మనాయుఁడు వీరులతొఁ దొందరపడవలదని నీతు లుపదేశించుట

వినరయ్యవీరులు విశదంబుగాను
విదితస్వశక్తిపై విశ్వాసమున్న
ఎదిరిసామర్థ్యంబు తృణముగాదోచు
సహజగుణంబది జంతులకెల్ల
కానకామేశుండు కదిసెనుమనల
నలగామునిందింప న్యాయముగాదు
రణకేళిసల్పుట రాజధర్మంబు
మనకున్నబలముల మనముకూర్చికొని
పోయిశత్రువుల పొరిగొనవలయు
సాహసంబొనరింప చనదన్నిపట్ల
సర్వకార్యములొక్క చాయనరావు
హెచ్చైనతనబల మెదిరిబలముల
కొలదులుపరికించి కొరతలుండినను
సవరించిసకలంబు సన్నిద్ధప`రచి
చిత్తమునందన్య చింతలుమాని
కార్యదీక్షవహించి కదనరంగంబు
చేరంగబోవుట స్థిరవిచారంబు
నేనుమీయుత్సాహ నిర్మలస్ఫూర్తి
తగ్గించినానని తలుపగవలదు
తమకింపగూడదు తఱియుదనుక
నాపుడుకొమ్మ భూనాథుండుపలికె
పలికెదుచల్లని వాక్యంబులిపుడు
కొడుకునుపగరచే కోల్పోయినట్టి
దుఃఖంబుమదిలోన దొరలుచునుండ
నలగాముజంపక నామదిచింత
వాయదు నీవెన్ని పలికిననైన
ఎవ్వరుతనకెదు రీభూమినంచు
జగడంపుడేరాలు సరవినెత్తించి
ఉన్నాడుమనమీద ఉగ్రతేజమున
కమలబాంధవవంశ కర్తయైనట్టి
బలభద్రరఘుపతి పంపుననిప్పు
డరచియునొకశరం బారాజుకడకు
అంపిననిలిచిన నతడునాసాటి
చెడివిర్గిపడెనేని క్షితిభర్తగాడు
పంతమియ్యదియని వాక్రుచ్చిపిదప
గాండీవసమమైన ఘనచాపమెత్తి
వాసుకీకోరల వాడిగలట్టి
దొనలనుమెరయగ తూర్ణంబెతివిచి
వెలయంగముత్యాల పేరులల్లాడ
అలుగునమణిగణం బమరంగముఖము
మధ్యాహ్నభానుని మాడ్కికన్పట్టి
శరముచాపంబున చయ్యనదొడ్గి
కర్ణపర్యంతము గ్రక్కునలాగ
కోపంబుమించగా కోయనియార్చి
కనుగవదృష్టిని కదలకనిలిపి
వీకతోమంటలు వెళ్ళగాయచును
బాణమువిడిచెడు పటిమకావేళ
నక్షత్రములుడొల్లె నాగేశుడులికె
అవనియుకంపించె ఆకాశమదిరె
కనురెప్పపాటున కంటెవేగమున
పిడుగుపడ్డట్లుగా పృథ్వీశుడడర
ఘనమైనగొల్లెన కంబంబుదాకె
అదియంతతునకలై అవనిపైబడెను
పసిడికుండలడొల్లి పడెగుడారంబు
లానందమునవార లరచిరిమించి
విడిబడియేనుగుల్ వీథులబారె
అశ్వముల్ రాహుత్తులరిగిరిచెదిరి
బండ్లతోనెద్దులు పరువిడసాగె
సాలగుర్రంబులు సరభసమంది
కట్లుతెంచుకపారి గట్లపాలాయె
కోల్పడిగెలుపట్టు గొడుగులనెల్ల
పట్టెడువారలు పడవైచిచనిరి
కల్లోలమందుచు కామునిబలము
భయమునజనిచింత పల్లెనిదాటె
వీరకామేంద్రుడు వేత్రప్రాణులును
పడవాళ్ళనంపించి భయములదీర్చి
జనులనుబిలిపింప చయ్యనవచ్చి
తమతమతావుల దగనుండిరపుడు
వీరులందరుతమ వేలంబులోన
నిలిచిరిసంతోష నిర్మలమతుల
ధీవరులైన జ్యౌతీషకులనపుడు
పిలిపించిబ్రహ్మన్న ప్రియములువెప్పి
సమరముచేయగ సరసమైనట్టి
సుముహూర్తమొక్కటి శోధింపుడన్న
ఆరీతిచూచెద మందులకేమి
క్షీరాబ్ధిశయనుడు శ్రీవల్లభుండు
దాసరక్షణమందు దయగలవాడు
చెన్నుడుమీవెంట చేరియున్నాడు
సకలకార్యములు సమకూరుచుండు
అనిదీవించి అరిగిరివార

ఈసమయమున మేడపిలో జరిగిన వృత్తాంతము

లంతట మేడపినైన వార్తలను
తెలుపుదుజనులకు దెల్లముగాగ
పరమోత్సుకతచేత బాలచంద్రుండు
సంగడిబాలురు చనవునగొలువ
రమణీయమైనట్టి రాచిల్కచదువు
వినుచువేడుకపుట్టి విచ్చలవిడిని
గుమ్మడికాయలు కొంతసేపాడి
చెరుకులపందెంబు చెల్వొప్పగెలిచి
తనసంగడీలకు దయతోడనిచ్చి
తమ్ములువెంటరా ధామముజేరె

అనుజులతోఁగూడి బాలచంద్రుఁడు తల్లియైన ఐతమ్మవద్దకు వచ్చుట


తల్లినిగనుగొని తనయులందరును
మ్రొక్కినదీవించి ముదమునతల్లి
పలికెనీవిధమున వారలతోడ
నాయాత్మసుతులార నాయన్నలార
పద్మనాభునిగర్భ పాథోధియందు
పూర్ణచంద్రులరీతి బుట్టినవారు
ఘనమైనభూషణ కాంతులుమీర
మీరన్నదమ్ములు మేలిమినాదు
ఎదుటనునిల్చి నన్నేమివేడెదరు